CZYM JEST ZADOŚĆUCZYNIENIE ?
Zgodnie z art. 445 Kodeksu Cywilnego, poszkodowany w wypadku komunikacyjnym ma możliwość domagania się przyznania odpowiednej kwoty pieniężnej tytułem zadośćuczynienia jako formy rekompensaty wyrządzenia szkody niemajątkowej (Krzywdy). Krzywda w rozumieniu komentowanego przepisu stanowi niemajątkowy skutek wywołany uszkodzeniem ciała lub wywołania rozstroju zdrowia.
W JAKI SPOSÓB SĄD PRZYZNAJE ZADOŚĆUCZYNIENIE ?
W kwestii dopuszczalności zasądzenia przez sąd zadośćuczynienia z tytułu naruszenia określonych dóbr osobistych opartych o treści art. 445 KC, w przepisie posłużono się sformułowaniem sąd „może”, co oznacza, że świadczenie to ma charakter fakultatywny i poddane jest swobodnej ocenie sędziowskiej, co jednak nie stanowi o dowolności w kształtowaniu wysokości tego roszczenia. Wskazuję to, że sąd orzekający w sprawie dotyczącej żądania roszczenia tytułem zadośćuczynienia powinien kierować się różnymi kryteriami, w tym rodzajem, charakterem, długotrwałością cierpień fizycznych, ich intensywnością oraz nieodwracalnością skutków. Ocenie sędziowskiej podlegają zarówno cierpienia psychiczne związane z przebiegiem doznanej szkody, jak i z przeżywaniem nieodwracalności lub długotrwałości jej skutków (vide: wyr. SN z 14.10.2015 r., V CSK 730/14).
Wobec powyższego należy zaznaczyć, iż odmowa zasądzenia jakiegokolwiek zadośćuczynienia przez sąd może nastąpić jedynie w wyjątkowych przypadkach i powinna znajdować oparcie na obiektywnych kryteriach.
CEL PRZYZNANIA ZADOŚĆUCZYNIENIA:
Celem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę jest konieczność rekompensaty osobie poszkodowanej uszczerbku w jego dobrach osobistych (niematerialnych) na tyle oczywiście, na ile można zadośćuczynić im w postaci zasądzenia odpowiedniej sumy pieniężnej. Przyznanie odpowiedniej kwoty tytułem zadośćuczynienia następuje poprzez przyznanie jednorazowego świadczenia i to nawet w sytuacji wykazania długotrwałego i potencjalnie nieodwracalnego charakteru skutków doznanego uszczerbku.
CHARAKTER PRAWNY WYROKU W KTÓRYM PRZYNANE JEST ZADOŚĆUCZYNIENIE:
Wyrok, w którym sąd zasądza odpowiednią kwotę tytułem zadośćuczynienia, ma charakter deklaratywny, a nie konstytutywny (tak trafnie SN w wyr. z 16.12.2011 r., V CSK 38/11). Roszczenie o zapłatę zadośćuczynienia powstaje w momencie wyrządzenia krzywdy czynem niedozwolonym i staje się wymagalne, zgodnie z dyspozycją przepisu art. 455 KC, niezwłocznie po wezwaniu do zapłaty, co może stanowić wymierną korzyść dla poszkodowanego w postaci odsetek od finalnie przyznanej sumy zadośćuczynienia. Podsumowując, im szybciej poszkodowany w wypadku komunikacyjnym złoży wezwanie do zapłaty wskazując odpowiedni termin do jego uiszczenia, tym więcej uzyska korzyści ze świadczenia odsetkowego.
